Minęły już prawie dwa miesiące od nowelizacji przepisów Kodeksu spółek handlowych dotyczących m. in. uproszczenia procedury przekształcenia spółek handlowych. Zakres nowelizacji, jak i jej praktyczny wymiar dla spółek, które planują proces przekształcenia jest bardzo istotny.
Poniżej przedstawiamy najważniejsze refleksje związane z nowelizacją, która weszła w życie z dniem 1 marca 2020 r. ( Ustawa o zmianie ustawy – kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw z dnia 19 lipca 2019 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 1655).
Przyśpieszenie procedury przekształcenia – istotne ograniczenie obowiązku badania planu przekształcenia przez biegłego rewidenta.
W obecnym brzmieniu art. 559 Kodeksu spółek handlowych przewiduje, iż plan przekształcenia w spółkę akcyjną należy poddać badaniu przez biegłego rewidenta w zakresie poprawności i rzetelności oraz w celu ustalenia, czy wycena składników majątku (aktywów i pasywów) spółki przekształcanej jest rzetelna. W pozostałych typach przekształceń, oprócz przekształcenia jednoosobowego przedsiębiorcy w spółkę kapitałową, poddanie badaniu planu przekształcenia nie jest wymagane.
Pozostawienie obowiązku badania planu przekształcenia w spółkę akcyjną ma swoje źródło przede wszystkim w przepisach prawa europejskiego (por. art. 49 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1132 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie niektórych aspektów prawa spółek, Dz.Urz. UE L 169/46, którego odpowiednikiem w prawie polskim jest art. 312 k.s.h.). Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy – projektowany art. 559 § 1 ma na celu wykluczenie możliwości obejścia tego wymogu, które polegałoby na utworzeniu jakiejkolwiek spółki handlowej innej niż spółka akcyjna, a następnie jej przekształceniu w spółkę akcyjną, co w rezultacie pozwoliłoby uniknąć obowiązku kontroli wyceny wkładów niepieniężnych przez niezależnego biegłego rewidenta na etapie tworzenia spółki akcyjnej.
Wprowadzone zmiany należy ocenić bardzo pozytywnie przede wszystkim ze względu na przyśpieszenie procedury przekształcenia spółki i obniżenie związanych z tym kosztów dla spółek przekształcanych związanych m. in. z obowiązkiem uregulowania wynagrodzenia biegłego rewidenta tytułem zbadania planu przekształcenia.
Nowe domniemanie uczestnictwa w spółce przekształconej. Prawo korporacyjnego wyjścia.
Przepisy w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 marca 2020 r. zrywają z obowiązującą de lege lata zasadą „domniemania nieuczestniczenia” w spółce przekształconej przez wspólników lub akcjonariuszy spółki przekształcanej.
Ustawodawca założył, iż optymalnym rozwiązaniem w zakresie ochrony słusznych interesów wspólników lub akcjonariuszy, którzy nie mają zamiaru uczestnictwa w spółce przekształconej będą przepisy dotyczące nowych wymogów warunkujących podjęcie uchwały o przekształceniu spółki.
Dodatkowo, do przepisów Kodeksu spółek handlowych wprowadzono instytucję „korporacyjnego prawa wyjścia” (por. Art. 576(1) Kodeksu spółek handlowych). Instytucja zakłada, iż wspólnik, który głosował przeciwko uchwale o przekształceniu spółki kapitałowej w spółkę osobową i zażądał zaprotokołowania sprzeciwu, może żądać odkupu jego udziałów albo akcji w spółce przekształcanej.
Najważniejsze założenia prawa „korporacyjnego wyjścia” są następujące:
Wspólnicy składają spółce pisemne żądanie odkupu w terminie tygodnia od dnia podjęcia uchwały o przekształceniu.
Do żądania odkupu należy dołączyć dokument akcji, a w przypadku akcji zdematerializowanych będących przedmiotem obrotu zorganizowanego – imienne świadectwo depozytowe wystawione zgodnie z przepisami o obrocie instrumentami finansowymi.
Cena odkupu powinna odpowiadać wartości godziwej udziałów albo akcji w spółce przekształcanej.
W terminie trzech tygodni od dnia podjęcia uchwały o przekształceniu spółka przekształcana dokonuje odkupu udziałów albo akcji na rachunek własny lub rachunek wspólników pozostających w spółce. Skuteczność odkupu zależy od zapłaty ceny odkupu wspólnikom żądającym odkupu lub złożenia kwoty równej tej cenie do depozytu sądowego.
Przekształcana spółka kapitałowa może nabyć na rachunek własny udziały albo akcje, których łączna wartość nominalna nie przekracza 10% kapitału zakładowego.
Wspólnik, który nie zgadza się na cenę odkupu, może wnieść powództwo o ustalenie wartości godziwej jego udziałów albo akcji w terminie dwóch tygodni od dnia podjęcia uchwały o przekształceniu. Wniesienie powództwa nie wstrzymuje odkupu ani rejestracji przekształcenia.
Jeżeli wszystkie udziały albo akcje wspólników, żądających odkupu, nie zostaną odkupione, przekształcenie nie dochodzi do skutku.
Z uzasadnienia nowelizacji wynika, iż ograniczenie „korporacyjnego prawa wyjścia” do przypadku przekształcenia spółki kapitałowej w spółkę osobową uzasadnia odmienność reżimu odpowiedzialności wspólników w tych dwóch zasadniczych kategoriach spółek prawa handlowego.
Zmiany w zakresie skutków prawnych podjęcia uchwały o przekształceniu
Zgodnie z art. 563 § 2 Kodeksu spółek handlowych podjęcie uchwały o przekształceniu zastępuje zawarcie umowy spółki przekształconej albo zawiązanie przekształconej spółki akcyjnej oraz powołanie organów spółki przekształconej.
Jest to niewątpliwie kolejne rozwiązanie, które ma na celu usprawnienie i przyspieszenie procesu przekształcenia. Przepis ten pozwolił wyeliminować występujące w poprzednim stanie prawnym ryzyko obstrukcji przekształcenia przez poszczególnych wspólników spółki przekształcanej poprzez odmowę podpisania umowy (statutu) spółki przekształconej pomimo skutecznego podjęcia uchwały o przekształceniu i dopełnieniu innych wymogów przewidzianych prawem.
Pozostałe zmiany
Doprecyzowaniu uległy zasady zawiadamiania wspólników o zamiarze podjęcia uchwały o przekształceniu. Zgodnie z art. 560 § 1 Kodeksu spółek handlowych: Spółka zawiadamia wspólników o zamiarze podjęcia uchwały o przekształceniu spółki dwukrotnie, w sposób przewidziany dla zawiadamiania wspólników spółki przekształcanej. Pierwsze zawiadomienie powinno być dokonane nie później niż na miesiąc przed planowanym dniem podjęcia tej uchwały, a drugie w odstępie nie krótszym niż dwa tygodnie od daty pierwszego zawiadomienia.
Nowelizacja ma na celu usunięcie wątpliwości interpretacyjnych występujących na tle jego aktualnego brzmienia odnośnie do terminu, w którym powinno nastąpić pierwsze zawiadomienie o zamiarze podjęcia uchwały o przekształceniu.
Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani wpływem nowelizacji przepisów KSH w zakresie przekształcenia spółki na planowaną procedurę przekształcenia bądź pozostają wątpliwością związane z samą treścią nowelizacji – serdecznie zapraszamy do kontaktu.
Masz pytania dotyczące rachunkowości lub prawa podatkowego?
Potrzebujesz pomocy prawnej?
Wypełnij formularz kontaktowy
i skontaktuj się z nami