Zmiany przepisów, które weszły w życie 1 stycznia 2021 r. spowodowały wzrost zainteresowania podatników ryczałtem od dochodów spółek, tzw. estońskim CIT. W aktualnym stanie prawnym do grupy podmiotów, które mogą wybrać tę formę opodatkowania zaliczamy spółki z o.o., spółki akcyjne, proste spółki akcyjne, spółki komandytowe oraz spółki komandytowo-akcyjne, których udziałowcami są wyłącznie osoby fizyczne nieposiadające praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założycie lub beneficjenci fundacji, trustu lub innego podmiotu albo statusu prawnego o charakterze powierniczym. Tak szeroki katalog podmiotów oraz znaczne złagodzenie warunków koniecznych do spełnienia, by wybrać tę formę opodatkowania powoduje w konsekwencji, że coraz więcej firm decyduje się na tę opcję.
Zamknięcie ksiąg rachunkowych
Wyboru opodatkowania w formie estońskiego CIT można dokonać zarówno z rozpoczęciem nowego roku kalendarzowego, jak również w trakcie roku (wraz z pierwszym dniem miesiąca kalendarzowego) – należy pamiętać jednak, że w takim przypadku powstaje dodatkowy obowiązek sprawozdawczy. W związku z rozpoczęciem stosowania nowego modelu opodatkowania art. 7aa updop narzuca przedsiębiorcom obowiązek zamknięcia ksiąg rachunkowych na dzień poprzedzający zmianę formy opodatkowania, a co za tym idzie, obowiązek sporządzenia dodatkowego sprawozdania finansowego.
Sprawozdanie finansowe
Sprawozdanie finansowe sporządzone na dzień zmiany formy opodatkowania, nie jest tożsame z sprawozdaniem rocznym. Sprawozdanie takie, nie wymaga zatwierdzenia ani złożenia go w sądzie rejestrowym.
Istotnym jest natomiast wymóg wynikający z art. 7aa updop, który nakazuje jednostkom konieczność wyodrębnienia w kapitale własnym spółki na ostatni dzień roku podatkowego poprzedzającego pierwszy rok opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek następujących informacji:
- kwotę zysków niepodzielonych i kwotę zysków podzielonych odniesione na kapitały, wypracowanych w latach poprzedzających pierwszy rok opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek oraz
- kwotę niepokrytych strat poniesionych w latach poprzedzających pierwszy rok opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek.
Obowiązki ewidencyjne w trakcie estońskiego CIT
Podatnicy wybierający estoński CIT zobowiązani są zgodnie z art. 28d updop do prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz sporządzania sprawozdań finansowych na podstawie przepisów ustawy o rachunkowości, który zapewni prawidłowe określenie:
1) wysokości zysku (straty) netto, podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku oraz
2) w kapitale własnym:
- kwoty zysków niepodzielonych i kwoty zysków podzielonych odniesione na kapitały, wypracowanych w latach opodatkowania ryczałtem, oraz
- kwoty niepokrytych strat poniesionych w latach opodatkowania ryczałtem.
Ponadto podatnik i jego następca prawny są obowiązani wykazywać wyodrębnienie w kapitale własnym zysków lub strat, o których mowa w ust. 1 pkt 2, w sprawozdaniu finansowym sporządzanym zgodnie z przepisami o rachunkowości do roku wypłaty tych zysków lub pokrycia tych strat.
Warto zwrócić również uwagę, że zgodnie z załącznikiem nr 1 do Ustawy o rachunkowości informacja dodatkowa do sprawozdania finansowego powinna zwierać również informacje o dochodach z tytułu ukrytych zysków w rozumieniu art. 28m ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1406, 1492, 1565, 2122 i 2123) – w przypadku podatników opodatkowanych ryczałtem od dochodów spółek. Wartym rozważenia jest więc decydując się na wybór tej formy opodatkowania analiza i dostosowanie obowiązującego w jednostce zakładowego planu kont oraz ewidencji kosztów, by łatwo można było wyodrębnić tego typu dane.