Kwota wolna od podatku jest pojęciem obowiązującym na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Kwota wolna od podatku w 2023 roku wynosi 30 000 zł. Uległa ona znacznemu zwiększeniu z dniem 1 stycznia 2022 r. na skutek nowelizacji przepisów podatkowych – Polski Ład, gdzie dotychczas kwota ta wynosiła 8 000 zł. Oznacza to, że podatnicy którzy roku podatkowym osiągną dochód nie przekraczający tej kwoty, nie zapłacą w danym roku w ogóle podatku dochodowego. Należy jednak pamiętać, że kwota wolna od podatku dotyczy wszystkich dochodów podatnika, a nie jest odrębna dla każdego ze źródeł dochodów.
Z kwoty wolnej od podatku mogą skorzystać jednak wyłącznie podatnicy rozliczający się na zasadach ogólnych, według skali podatkowej, z tego względu ma ona istotne znaczenie przede wszystkim dla pracowników i osób wykonujących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych. Oznacza to, że z tej preferencji nie mogą skorzystać osoby opodatkowane podatkiem liniowym lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
Przepisy podatkowe zezwalają, aby w przypadkach w których to płatnik pobiera zaliczkę na podatek dochodowy, podatnik przewidujący, ze uzyskane przez niego dochody w roku podatkowym nie przekroczą kwoty 30 000 zł, złożył płatnikowi wniosek o nie pobieranie zaliczek na podatek. Oznacza to, że w określonych sytuacjach pracodawca nie będzie musiał pobierać zaliczek na podatek na wniosek pracownika, a ten z kolei nie będzie musiał czekać na zwrot nadpłaty podatku.
Zgodnie z zasadami obliczania podatku od dochodu opodatkowanego skalą podatkową, podatek do wysokości 120 000 zł wynosi 12% minus kwota zmniejszająca podatek w wysokości 3 600 zł. Z kolei w przypadku dochodu powyżej 120 000 zł, podatek wynosi 10 800 zł + 32% od nadwyżki ponad 120 000 zł.
Kwota zmniejszająca podatek jest pojęciem ściśle związanym z kwotą wolną od podatku, stanowi ona iloczyn kwoty wolnej od podatku oraz najniższej stawki podatku (12%). Tym samym można zauważyć, że próbując obliczyć podatek od dochodu w wysokości 30 000 zł, będzie on w ostatecznym rozrachunku wynosić 0 zł. Mnożąc stawkę podatku (12%) przez uzyskany dochód, otrzymujemy kwotę 3 600 zł, od której należy odjąć kwotę zmniejszającą podatek w tej samej wysokości.
Jeżeli uzyskany przez nas dochód będzie przekraczać kwotę wolną od podatku, to kwota zmniejszająca podatek będzie w rzeczywistości zmniejszać miesięczne zaliczki na podatek dochodowy w wysokości nie większej niż 1/12 tej kwoty, tj. 300 zł. Pracownik może upoważnić płatnika do pomniejszenia miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy o 1/12, 1/24 lub 1/36 kwoty zmniejszającej podatek.
Powyższy sposób dzielenia zezwala na to, aby pomniejszenie było stosowane przez kilku płatników jeżeli podatnik jest zatrudniony na kilku etatach. W takim wypadku, łączna miesięczna kwota pomniejszenia stosowana przez wszystkich płatników nie może przekraczać 1/12 tej kwoty.
Photo by Alexander Grey on Unsplash