Fundacja rodzinna – nowy sposób na zaplanowanie sukcesji przedsiębiorstwa
Jak jest teraz?
W Polsce ponad 830 tysięcy przedsiębiorstw to firmy rodzinne, które generują przychód na poziomie ponad 322 miliardów złotych w skali roku – 18% polskiego PKB.
Instytut Biznesu Rodzinnego podał, że w przeciągu najbliższych pięciu lat, sukcesję planuje ok. 57% firm rodzinnych, jednakże jedynie 8,1% następców deklaruje chęć osobistego prowadzenia przedsiębiorstwa stworzonego przez rodziców.
Obecnie w polskim porządku prawnym nie ma instrumentów zapewniającym ochronę przed rozdrobnieniem majątku po śmierci właściciela przedsiębiorstwa, a zwłaszcza brak jest regulacji umożliwiających czerpanie zysków bez osobistego zaangażowania sukcesorów w prowadzoną działalność.
Dla zapewnienia sukcesji aktualnie wykorzystuje się tzw. rozwiązania holdingowe, jednakże wymaga to budowy dalece złożonych struktur i pociąga za sobą znaczne koszty. Co więcej, nie gwarantuje to zachowania ,,rodzinnego” charakteru prowadzonej działalności.
Jak będzie – fundacja rodzinna.
Ustawodawca, by uniknąć scenariusza, w którym:
- majątek rodziców jest dzielony pomiędzy dzieci, a następnie wnuków na coraz mniejsze części,
- tworzone są skomplikowane struktury holdingowe,
- majątek jest przenoszony do zagranicznych fundacji rodzinnych,
postanowił stworzyć instytucję fundacji rodzinnej.
Podstawowe założenia ustawy o fundacji rodzinnej to:
- fundacja rodzinna będzie osobą prawną z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
- dla utworzenia fundacji rodzinnej konieczne będzie sporządzenie przez notariusza aktu założycielskiego albo testamentu, obejmującego oświadczenie o utworzeniu fundacji rodzinnej, sporządzenie statutu, wniesienie wybranego mienia do fundacji rodzinnej oraz wpis do rejestru fundacji rodzinnych,
- fundatorem będzie mogła być jedynie osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych,
- krąg beneficjentów fundacji rodzinnej oraz zakres ich uprawnień powinien być ustalany przez fundatora; beneficjentem będzie mogła być osoba fizyczna lub organizacja pożytku publicznego.
Jakie korzyści będzie dawać fundacja rodzinna?
Główne funkcje i korzyści fundacji rodzinnej to:
- Gromadzenie i zarządzanie majątkiem przekazanym przez fundatora i inne osoby,
- Planowanie sukcesji w perspektywie wielu pokoleń,
- Zapewnianie środków dla beneficjentów, w szczególności osób bliskich,
- Możliwość wycofania się fundatora – przedsiębiorcy z aktywnego prowadzenia biznesu, bez utraty dochodów,
- Finansowe zabezpieczenie członków rodziny,
- Oddzielenie spraw biznesowych od rodzinnych,
- Utrzymanie majątku w jednych rękach i ochrona majątku,
- Efektywne zarządzanie majątkiem i jego pomnażanie,
- Planowanie sukcesji w perspektywie wielu pokoleń.
Źródła:
- Ustawa z dnia 14 grudnia 2022 r.o fundacji rodzinnej
- Wynik badania Instytutu Biznesu Rodzinnego „Firma rodzinna to marka” w ramach projektu Statystyka firm rodzinnych. http://www.ibrpolska.pl/raporty/statystyka_firm_rodzinnych/ (dostęp z dnia 28 sierpnia 2019 r.).
- Wynik badania Instytutu Biznesu Rodzinnego w 2017 r. http://www.ibrpolska.pl/aktualnosci/przyszlosc-firm-rodzinnych-sukcesorzy-przed-trudna-decyzja-o-przejeciu-firmy- rodzicow/
- https://www.gov.pl/web/rozwoj-technologia/fundacja-rodzinna