W dniu 8 września 2022 r. Trybunał Sprawiedliwości UE wydał istotny wyrok dla frankowiczów. Odpowiedział on na pytanie prejudycjalne Sądu Rejonowego w Warszawie w sprawach połączonych C-80/21 do C-82/21, związanych z kredytem hipotecznym denominowanym w walucie obcej. Pytanie obejmowało zagadnienie przedawnienia roszczeń kredytobiorców oraz możliwość „łatania” wadliwych postanowień umowy.
Wyrok nie odstępuje od dotychczasowego orzecznictwa TSUE, który analogiczne orzekał już w sprawach toczących się za granicą – przez to jego wyroki nie zawsze były respektowane przez wszystkie polskie sądy. Z tego też powodu wydany wyrok jest więc dobrą informacją, ponieważ ostatecznie zablokował on polskim sądom możliwość utrzymywania w mocy wadliwych umów wbrew woli kredytobiorców.
Co wyrok ten oznacza dla kredytobiorców posiadających kredyty frankowe?
Po pierwsze, Sąd nie może zastąpić nieuczciwych warunków przepisem krajowym o charakterze dyspozytywnym, jeżeli takiemu rozwiązaniu sprzeciwia się konsument – wskazuje TSUE. W uproszczeniu – nie jest dopuszczalne, by Sąd wbrew interesowi i woli konsumenta mógł w jakikolwiek sposób modyfikować treść umowy, czy to poprzez podział nieuczciwego warunku, czy poprzez uzupełnienie umowy na przykład kursem średnim Narodowego Banku Polskiego.
Niemożliwe będzie usunięcie tylko części postanowienia umownego, jeżeli sprowadzałoby się do zmiany jego istoty. Szczególne znaczenie ma to w przypadku umów, których postanowienia przewidują możliwość wypłaty i spłaty kredytu we frankach. Wyrok przesądza bowiem, że nie można usuwać części warunku, aby utrzymać umowę bo kredyt stał się walutowy.
Zarówno przedstawiciele Banków, jak i niektóre sądy bronili się przed unieważnieniem umów wskazując na możliwość utrzymania ich w mocy stosując kurs średni NBP zamiast je unieważnić. Trybunał w sposób wyraźny przesądził jednak, że unieważnienie umowy możliwe jest dopiero po upewnieniu się przez Sąd, że klient jest świadomy wszystkich tego skutków.
Po drugie, Trybunał odniósł się w swoim wyroku także do zagadnienia przedawnień roszczeń kredytobiorców. Sąd polski zadał bowiem pytanie od którego momentu należy liczyć termin przedawnienia – czy należy go liczyć osobno dla każdej raty od momentu jej spłaty, czy jednak rozpoczyna się on w momencie, gdy kredytobiorca dowiedział się o występowaniu w umowie klauzul niedozwolonych. Trybunał ugruntował swoje wcześniejsze stanowisko wskazując, że termin ten liczony jest od momentu, w którym konsument dowiedział się o wadliwości umowy.
W praktyce oznacza to, że nie powinno mieć znaczenia, czy umowa została zawarta 5, 10 czy 15 lat temu, a jedynie, kiedy klient dowiedział się o tym, że może bank pozwać. Argument przedawnienia roszczeń kredytobiorców był często podnoszony przez Banki.
Podsumowując, najważniejszym skutkiem wyroku wydanego 8 września przez Trybunał Sprawiedliwości UE jest że to, że Sądy nie mogą działać już na niekorzyść kredytobiorców oraz wbrew ich woli. Oznacza to, że wyrok przesądzi raczej unieważnianie umów kredytów frankowych.
Masz pytania dotyczące rachunkowości lub prawa podatkowego?
Potrzebujesz pomocy prawnej?
Wypełnij formularz kontaktowy
i skontaktuj się z nami
