Ulga na złe długi na gruncie podatku dochodowego i podatku vat

Ulga na złe długi stanowi mechanizm podatkowy, umożliwiający korektę należnego podatku dochodowego (PIT, CIT) oraz podatku VAT w sytuacji, w której kontrahent nie uregulował zobowiązań w określonym terminie. Jest instrumentem, którego celem jest ochrona interesu wierzycieli.

Zastosowanie ulgi na złe długi w podatku dochodowym

Zgodnie z art. 89a ustawy o VAT, podatnik, który nie otrzymał płatności za należność, może skorygować podstawę opodatkowania oraz podatek należny z tytułu dostawy towaru lub świadczenia usług na terytorium kraju za okres, w którym nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną, jeśli spełnione są łącznie poniższe warunki:

• wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze,
• na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej wierzyciel jest podatnikiem zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny,
• od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 3 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.

Należy pamiętać, że ze względu na ujmowanie podatku VAT zarówno w rejestrze zakupu, jak i rejestrze sprzedaży VAT, korekta z tytułu ulgi na złe długi nie dotyczy wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, importu usług oraz uproszczonego importu towarów.

Zastosowanie ulgi jest możliwe po stronie sprzedawcy, natomiast obowiązkowe po stronie nabywcy. Korekty podstawy opodatkowania w związku z nieopłaconymi fakturami/umowami dokonuje się w zeznaniu rocznym (PIT-36, PIT-36L, PIT-28, CIT-8) składanym w rozliczeniu za ten rok, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu płatności wskazanego na fakturze  lub umowie – pod warunkiem że transakcja nie zostanie uregulowana lub zbyta do dnia złożenia zeznania podatkowego. W przypadku uregulowania płatności lub zbycia wierzytelności, dokonuje się korekty wstecznej w rozliczeniu za okres, w którym nastąpiła zapłata/zbycie.

W przypadku gdy kwota o którą należy pomniejszyć podstawę opodatkowania jest wyższa od tej podstawy, podatnik może zmniejszyć podstawę opodatkowania o wartość nieodliczoną w latach kolejnych, nie dłużej jednak niż przez okres 3 lat, licząc od końca roku podatkowego, za który powstało prawo do zastosowania ulgi. Natomiast gdy obowiązek zastosowania ulgi na złe długi powstanie po likwidacji działalności lub po zmianie formy opodatkowania, to korekty dokonuje się w:

• zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym miała miejsce likwidacja,
• zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy poprzedzający rok, w którym nastąpiła zmiana formy opodatkowania.

Zastosowanie ulgi jest możliwe także przy wyliczaniu wysokości należnych zaliczek na podatek dochodowy, ale wyłącznie w sytuacji, gdy podatnik uzyskuje dochód.

Zastosowanie ulgi na złe długi w podatku VAT

Zgodnie z art. 89a ustawy o VAT, podatnik, który nie otrzymał płatności za należność, może skorygować podstawę opodatkowania oraz podatek należny z tytułu dostawy towaru lub świadczenia usług na terytorium kraju za okres, w którym nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną, jeśli spełnione są łącznie poniższe warunki:

• wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze,
• na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej wierzyciel jest podatnikiem zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny,
• od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 3 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.

Należy pamiętać, że ze względu na ujmowanie podatku VAT zarówno w rejestrze zakupu, jak i rejestrze sprzedaży VAT, korekta z tytułu ulgi na złe długi nie dotyczy wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, importu usług oraz uproszczonego importu towarów.

Podobnie jak w przypadku podatku dochodowego, zastosowanie ulgi jest możliwe po stronie sprzedawcy, natomiast obowiązkowe po stronie nabywcy. Nabywca jest zobowiązany do korekty odliczonego podatku VAT, jeśli minęło ponad 90 dni od określonego terminu zapłaty. Wyjątkiem jest sytuacja, w której dłużnik dokona zapłaty do ostatniego dnia miesiąca, w którym minęło 90 dni. Wtedy nie musi zwiększać podstawy opodatkowania.

Podobnie jak na gruncie podatku dochodowego, również tutaj wierzyciel nie ma możliwości skorzystania z ulgi na złe długi przy transakcjach między podmiotami powiązanymi. Natomiast jeśli dłużnikiem jest podmiot niezarejestrowany jako podatnik VAT, do spełnienia pozostaje co najmniej jeden z dodatkowych warunków:

• wierzytelność jest potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego,
• wierzytelność została wpisana do rejestru długów prowadzonego na poziomie krajowym,
• wobec dłużnika ogłoszono upadłość konsumencką na podstawie odrębnych przepisów.

W przypadku gdy po złożeniu deklaracji podatkowej, w której skorzystano z ulgi, należność została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie, wierzyciel zobowiązany jest do zwiększenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana lub zbyta. Również dłużnik dokonuje korekty wstecznej w wyżej wspomnianym okresie.

Podsumowanie

Ulga na złe długi to rozwiązanie, które może mieć pozytywny wpływ na płynność finansową przedsiębiorstwa oraz ograniczyć ryzyko rynkowe i negatywne skutki braku zapłat ze strony kontrahentów. Choć niewątpliwie może przynosić korzyści podatkowe, to jednocześnie wymaga skrupulatnego monitorowania należności oraz staranności w prowadzeniu dokumentacji.

GLC to zespół doświadczonych specjalistów, którzy mogą wesprzeć Państwo w zakresie monitorowania transakcji mogących podlegać pod mechanizm ulgi na złe długi. Zapraszamy do kontaktu!