Uprośćmy sprawozdanie finansowe! Zaoszczędzimy czas!
Ułatwimy sobie prowadzenie biznesu!
Uproszczenie? Tak. Lecz nie dla każdego.
Ustawa o rachunkowości dała na możliwość dokonania uproszczenia sprawozdania finansowego. Wprowadziła pojęcie małej jednostki.
Pojęcie to, uwzględniając formę prowadzenia działalności gospodarczej, obejmuje następujące grupy jednostek:
– osoby fizyczne i spółki osób fizycznych (partnerskie, cywilne, jawne i);
– spółki handlowe osobowe (jawne, komandytowe i komandytowo-akcyjne), w których przynajmniej jeden ze wspólników nie jest osobą fizyczną;
– spółki kapitałowe (spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjne), w tym również w organizacji;
– inne osoby prawne oraz oddziały przedsiębiorców zagranicznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.
Wyżej wymienione jednostki są jednostkami małymi jeżeli spełniają jednocześnie dwa warunki. Po pierwsze, jeżeli jednostki te w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe (np. rok 2014) oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy (w takim razie w roku 2013), a w przypadku jednostek rozpoczynających działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony u.o.r. – w roku obrotowym, w którym rozpoczęły działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony u.o.r., nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:
a)17 000.000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
b) 34 000.000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,
c) 50 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty,
Drugi warunek, od którego zależy uznanie danej jednostki za małą, to podjęcie przez organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe decyzji w sprawie sporządzania tego sprawozdania w sposób uproszczony, ewentualnie decyzji o odstąpieniu od sporządzania sprawozdania finansowego z działalności.
Osoba fizyczna, spółka cywilna lub handlowa, inna osoba prawna lub oddział przedsiębiorcy zagranicznego są bowiem jednostkami małymi, jeżeli uprawniony do zatwierdzenia sprawozdania finansowego organ (przedsiębiorąca, właściciele) podejmie decyzję o sporządzaniu sprawozdania finansowego z zastosowaniem przepisów:
Jeżeli więc jednostka gospodarcza spełnia pierwsze kryterium liczbowe to tylko od właścicieli zależy, czy skorzystają z przysługującego im prawa do zastosowania uproszczenia.
Co można zyskać:
- możemy sporządzić uproszczony bilans – znacznie uboższego w informacje od „klasycznego” bilansu),
- powyższe dotyczy także uproszczonego rachunku zysku i strat,
- informacja dodatkowa została potraktowana marginalnie,
- można odstąpić od sporządzenia zestawienia zmian w kapitałach własnych,
- można odstąpić od sporządzenia zmian w przepływach pieniężnych,
- niewątpliwą zaletą jest też możliwość odstąpienia od sporządzenia sprawozdania z działalności podmiotu.
Reasumując, po pierwsze przedsiębiorca zaoszczędzi czas, a po drugie najważniejsze nie jest zmuszony do ujawnienia wielu informacji handlowych o prowadzony przez siebie biznesie.
Oznacza to, przykładowo, iż jednostką małą w rozumieniu przepisów u.o.r. będzie spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, która w danym roku obrotowym i roku go poprzedzającym nie przekroczyła dwóch z trzech wielkości wymienionych
Jakie elementy składają się na sprawozdanie finansowe jednostki małej
Sprawozdanie finansowe każdej jednostki małej musi obejmować przynajmniej trzy elementy, a mianowicie:
- bilans,
- rachunek zysków i strat oraz
- informację dodatkową
Wzór bilansu i rachunku zysków i strat znajduje się w załączniku nr 1 do ustawy o rachunkowości. Sporządzenie tych elementów sprawozdania może budzić pewne wątpliwości, dlatego poniżej przedstawiam wyjaśnienia.
Wskazówki praktyczne dotyczące sporządzenia uproszczonego bilansu
Uproszczenia w bilansie – w przypadku jednostki małej – dotyczą prezentacji aktywów trwałych i obrotowych oraz zobowiązań i rezerw na zobowiązania i polegają albo całkowitym pominięciu niektórych pozycji sprawozdawczych. Istotną rolę odgrywają zawarte w bilansie sformułowania „w tym”, sprawiające, iż suma pozycji wyodrębnianych (zarówno na poziomie liczb rzymskich, jak i liter) będzie przeważnie mniejsza niż wielkość pozycji sprawozdawczej, do której dane uszczegółowienie się odnosi. Warto też zauważyć, iż w uproszczonym bilansie nie występują pozycje wynikające z transakcji z jednostkami powiązanymi (np. należności od jednostek powiązanych, zobowiązania wobec jednostek powiązanych).
Wskazówki praktyczne dotyczące sporządzenia uproszczonego rachunku zysków i strat
Uproszczenia w sporządzaniu rachunku zysków i strat dotyczą zarówno prezentacji przychodów i kosztów związanych z działalnością operacyjną (podstawową i pozostałą), jak i działalnością finansową jednostki. W zakresie działalności operacyjnej jednostka mała prezentuje łącznie przychody netto ze sprzedaży, nie wyodrębniając ani przychodów uzyskanych ze sprzedaży produktów (wyrobów i usług), ani przychodów uzyskanych ze sprzedaży towarów i materiałów. W konsekwencji, sporządzając rachunek zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym, koszty podstawowej działalności operacyjnej dotyczące sprzedanych produktów, towarów i materiałów, prezentowane są tylko w kwocie zbiorczej. Zdecydowanie więcej uproszczeń występuje w zakresie prezentacji kosztów podstawowej działalności operacyjnej w wariancie porównawczym rachunku zysków i strat przewidzianym dla korzystających z uproszczeń jednostek małych. W tym przypadku koszty podatków i opłat, tzw. pozostałe koszty rodzajowe oraz wartość sprzedanych towarów i materiałów prezentuje się łącznie w jednej pozycji sprawozdawczej B.VI Pozostałe koszty.
W uproszczonym rachunku zysków i strat – zarówno w wariancie kalkulacyjnym, jak i porównawczym – przychody i koszty związane z pozostałą działalnością operacyjną (w tym ze zdarzeniami losowymi) prezentuje się łącznie, wyodrębniając jedynie kwoty przychodów/kosztów dotyczące aktualizacji wartości aktywów niefinansowych. Uproszczenia w zakresie prezentacji przychodów i kosztów dotyczących działalności finansowej polegają wyłącznie na niewyodrębnianiu pozycji innych przychodów/kosztów finansowych. To relatywnie niewielkie uproszczenie sprawia, że suma wyodrębnianych w tej części rachunku zysków i strat przychodów finansowych i kosztów finansowych będzie niższa niż łączna wartość, odpowiednio, przychodów i kosztów finansowych. Wzór uproszczonego rachunku zysków i strat przewiduje wykazywanie, w odrębnych pozycjach sprawozdawczych, dotyczących jednostek powiązanych wartości odsetek, zysków i strat z tytułu rozchodu aktywów finansowych oraz przychodów z tytułu dywidend i udziałów w zyskach, w których jednostka posiada zaangażowanie w kapitale. Ustawodawca zrezygnował natomiast z wyodrębniania w uproszczonym rachunku zysków i strat przychodów netto ze sprzedaży otrzymanych od jednostek powiązanych.
Warto zwrócić uwagę na jeszcze trzy kwestie dotyczące prezentacji danych liczbowych w bilansie i rachunku zysków i strat. Po pierwsze, kwoty należnych wpłat na kapitał (fundusz) podstawowy i wartość udziałów (akcji) własnych jednostka powinna prezentować w aktywach bilansu, odpowiednio, w pozycji C. i D., a nie – jak dotychczas – w pasywach, w kapitale (funduszu) własnym w pozycji A. Po drugie, w wyniku włączenia skutków zdarzeń losowych do zakresu pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych nie prezentuje się wyniku zdarzeń nadzwyczajnych. Po trzecie, w przypadku sporządzania porównawczego rachunku zysków i strat ustawodawca wymaga wyodrębnienia – w ramach kosztów ubezpieczeń społecznych i innych świadczeń – kosztów ubezpieczeń i innych świadczeń emerytalnych. Zmiany te, aczkolwiek ważne, nie są jednak specyficzne dla jednostek małych.
Informacja dodatkowa i wstęp do sprawozdania finansowego
Zakres informacji dodatkowej oraz zakres wstępu do sprawozdania finansowego dla jednostek małych sporządzających uproszczoną informację dodatkową określa załącznik nr 5. W załączniku zamieszczono znacznie uboższy zakres informacji niż informacji dodatkowej sporządzonej na zasadach ogólnych.
Podsumowując
Jednostki małe ustawowo zobligowane do sporządzania zestawienia zmian w kapitale (funduszu) własnym, rachunku przepływów pieniężnych i sprawozdania z działalności, mogą – decyzją kierownika jednostki – odstąpić od ich sporządzania. Ważne jest także, że mogą również, respektując zasadę istotności, skorzystać z uproszczeń dotyczących kwalifikacji umów leasingu, ustalania podatku odroczonego, czy wyceny instrumentów finansowych.
Masz pytania dotyczące rachunkowości lub prawa podatkowego?
Potrzebujesz pomocy prawnej?
Wypełnij formularz kontaktowy
i skontaktuj się z nami
