Zgodnie z prawomocnym wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego (II FSK 548/14) Urząd Kontroli Skarbowej nie uniknie szacowania wydatków w razie zniszczenia dokumentów źródłowych w wyniku zdarzenia losowego, za które podatnik nie odpowiada. Organ powinien część wydatków ustalić na podstawie duplikatów faktur, a w pozostałym zakresie dokonać oszacowania.
Podstawę opodatkowania Skarżącej ustalono przyjmując wysokość przychodów wskazaną w zeznaniu podatkowym, zaś wysokość kosztów uzyskania przychodu tylko w oparciu o duplikaty faktur. Tym samym zakwestionowano wydatki, które Skarżąca uznała za koszty uzyskania przychodu nie potwierdzone dokumentami źródłowymi, które uległy zniszczeniu w trakcie powodzi. Odtworzony materiał dowodowy okazał się niewystarczający, więc należało w części nieudowodnionej dokonać oszacowania kosztów uzyskania przychodów zgodnie z art. 193 § 1 Ordynacji podatkowej. Możliwości wskazane w tym artykule można stosować również wtedy, gdy podatnik nie wyrazi zgody na przesłuchanie go w charakterze strony. Jeżeli dowody w sprawie okażą się niewystarczające istotne okoliczności mogą być wykazane lub uprawdopodobnione w dostatecznym stopniu przez stronę wszelkimi innymi dowodami.
Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego aby uznać wydatek za koszt uzyskania przychodów niezbędne jest zaistnienie konkretnego zdarzenia gospodarczego i odpowiednie udokumentowanie go. Nie wystarczy wskazanie, że dana operacja mogła mieć miejsce, by wydatek zaliczyć do kosztów. Brak wiarygodnych dowodów źródłowych może zostać zastąpiony innymi środkami dowodowymi, wskazującymi na rzeczywiste poniesienie wydatków. Środki te muszą umożliwić weryfikację z uwzględnieniem art. 22 ust. 1 u.p.d.o.f., a za niewystarczające w tym zakresie należy uznać jedynie zeznania podatnika.
Za błędne należy uznać stanowisko Organów Kontroli Skarbowej, które uznały, że w sprawie zachodzą przesłanki uzasadniające odstąpienie od określenia podstawy opodatkowania w drodze oszacowania, ponieważ pozwalają na to dane wynikające z ksiąg podatkowych uzupełnione odtworzonymi dokumentami uzyskanymi w toku postępowania (art. 23 § 2 Ordynacji podatkowej). Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą warunkiem odstąpienia od określenia podstawy opodatkowana w drodze oszacowania jest sytuacja, w której dane wynikające z ewidencji podatkowej umożliwiają ich uzupełnienie innymi dowodami odzwierciedlającymi rzeczywistość, w przeciwnym razie obowiązkiem Organu jest dokonanie oszacowania.
Masz pytania dotyczące rachunkowości lub prawa podatkowego?
Potrzebujesz pomocy prawnej?
Wypełnij formularz kontaktowy
i skontaktuj się z nami
