Opinie zabezpieczające

Czym jest opinia zabezpieczająca

Polscy podatnicy mogą ubiegać się o wydanie opinii zabezpieczającej od lipca 2016 r. Wskazana instytucja wciąż jest jednak mało popularna wśród podatników. Tymczasem, uzyskanie opinii zabezpieczającej może być kluczowe dla zminimalizowania ryzyka podatkowego szeregu transakcji.

Cel wprowadzenia opinii zabezpieczających jest zwiększenie bezpieczeństwa transakcji lub operacji zawieranych lub wykonywanych przez podatników.

O opinię zabezpieczającą podatnik może zwrócić się wszędzie tam, gdzie zależy mu na uzyskaniu pewności, że podejmowane czynności nie będą uznawane przez organy podatkowego jako sztuczne i zmierzające do uniknięcia opodatkowania. W tym zakresie ogólny cel i kształt opinii zabezpieczających czyni je swego rodzaju interpretacjami indywidualnymi w zakresie unikania opodatkowania – po uzyskaniu opinii zabezpieczającej podatnik pozostaje chroniony (na podobnej zasadzie, jak ma to miejsce w przypadku interpretacji indywidualnej) przed zakwestionowaniem w stosunku do tej transakcji lub operacji klauzuli o przeciwdziałaniu unikaniu opodatkowania¹.

Opinie zabezpieczające tym jednak różnią się od interpretacji indywidualnych, że w ich przypadku ocenie i analizie podlega wyłącznie analiza stanu faktycznego, płynących stąd dla podatnika korzyści oraz tła i motywów jego działania². Skoro opinia zabezpieczająca ma dotyczyć braku sztuczności działań podatnika, w opisanym stanie faktycznym podatnik powinien wykazać wszystkie okoliczności sprawy, które wskazują na to, że jego działania nie są sztuczne, a zatem, że inny podmiot działający rozsądnie i kierujący się zgodnymi z prawem celami zastosowałby ten sposób działania w dominującej mierze z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych innych niż chęć osiągnięcia korzyści podatkowej sprzecznej z przedmiotem lub celem ustawy podatkowej lub jej przepisu [art. 119c Ustawy Ordynacja Podatkowa z dnia 29 sierpnia 1997 r. (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 900 ze zm.)]³.

Po otrzymaniu opinii zabezpieczającej podatnik zyskuje pewność, że tak długo, jak nie zostanie ona uchylona lub zmieniona (co może nastąpić w wyjątkowych okolicznościach), transakcja ta nie może zostać uznana jako zmierzająca do uniknięcia opodatkowania. Wydanie opinii wyłącza bowiem możliwość wydania decyzji w sprawie unikania opodatkowania w zakresie objętym opinią, do dnia doręczenia uchylenia lub zmiany opinii zabezpieczającej [art. 119b § 1 pkt 2 OP].

Wydawane opinie zabezpieczające podlegają publikacji w Biuletynie Informacji Publicznej Ministra Finansów, dzięki czemu podatnicy mają możliwość weryfikacji, czy w podobnych sprawach mogą liczyć na ich wydanie [art. 119zda § 1 i 2 OP].
Szef KAS wydaje zainteresowanemu opinię zabezpieczającą, jeżeli stwierdzi, że opisane we wniosku czynności nie stanowią unikania opodatkowania, a zatem że do korzyści podatkowej wynikającej z czynności nie ma zastosowania art. 119a § 1 OP⁴..

W przypadku stwierdzenia, że opisywane we wniosku transakcje lub operacje wiążą się z unikaniem opodatkowania, Szef KAS odmawia wydania opinii zabezpieczającej [art. 119y § 2 OP]. Odmawiając wydania opinii, Szef KAS musi wskazać, jakie okoliczności świadczą o tym, że do wskazanej we wniosku korzyści podatkowej wynikającej z czynności ma zastosowanie klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania. Jest to ważne dla zainteresowanego, ponieważ przysługuje mu prawo do zaskarżenia odmowy wydania opinii do sądu administracyjnego.

Jak ubiegać się o opinię zabezpieczającą?

Opinie zabezpieczające wydaje wyłącznie Szef Krajowej Administracji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego [art. 119w § 1 OP]. Wniosek może przy tym dotyczyć zarówno czynności dokonanej, rozpoczętej lub planowanej [art. 119w § 3 OP].
Podobnie jak w przypadku interpretacji indywidualnych, zainteresowanym jest podmiot, który wykaże związek między czynnością (stanem faktycznym zawartym we wniosku) a potencjalnymi skutkami podatkowymi, w tym korzyściami podatkowymi, będącymi rezultatem czynności objętej wnioskiem⁵. O wydanie opinii może zwrócić się łącznie kilku zainteresowanych, z czym będziemy mieć do czynienia w przypadku kilku stron tej samej transakcji albo powiązanych ze sobą czynności. Zgodnie z art. 119w § 2 OP powiązani tą samą czynnością, która zostaje poddana pod ocenę organu podatkowego.
Wniosek o wydanie opinii zabezpieczającej powinien zawierać dane istotne dla określenia podatkowych skutków czynności oraz zastosowania do tej czynności art. 119a § 1 OP, w tym w szczególności:

1. dane identyfikujące wnioskodawcę;
2. wskazanie podmiotów dokonujących czynności;
3. wyczerpujący opis czynności wraz ze wskazaniem występujących pomiędzy podmiotami powiązań w rozumieniu art. 23m ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych i art. 11a ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych;
4. numer schematu podatkowego uzgodnienia albo wyjaśnienie, z jakich powodów faktycznych lub prawnych uzgodnienie nie podlegało zgłoszeniu celem nadania numeru schematu podatkowego;
5. wskazanie celów, których realizacji czynność ma służyć;
6. wskazanie ekonomicznego lub gospodarczego uzasadnienia czynności;
7. określenie skutków podatkowych, w tym korzyści podatkowych, będących rezultatem czynności objętych wnioskiem, w tym również pośrednio uzależnionych od dokonania czynności;
8. wskazanie innych czynności planowanych, rozpoczętych lub dokonanych, od których choćby pośrednio uzależnione jest osiągnięcie korzyści podatkowych;
9. przedstawienie własnego stanowiska w sprawie.

Inaczej niż w przypadku interpretacji indywidualnych, do wniosku o wydanie opinii zabezpieczającej może być załączona dokumentacja dotycząca czynności, w szczególności oryginały lub kopie umów lub ich projektów [art. 119x § 2 OP]. Przedstawienie szczegółowej dokumentacji Szefowi KAS pozostaje w interesie podatnika, bowiem pozwoli organowi podatkowemu na lepsze zrozumienie istoty transakcji i motywacji działania podatnika.

Opinie zabezpieczające powinny być wydawane niezwłocznie, jednak na wydanie podatnik może czekać nawet do sześciu miesięcy [art. 119zb § 1 OP. Podobnie jak w przypadku interpretacji indywidualnych tak i tu do terminu tego nie wlicza się okresu niezbędnego na zebranie dodatkowych wyjaśnień od zainteresowanego. Co więcej – w przypadkach uzasadnionych złożonością sprawy, w szczególności w razie zasięgnięcia opinii biegłego, termin, o którym mowa w art. 119zb § 1 OP, może być przedłużany, nie więcej jednak niż o 9 miesięcy [art. 119zb § 3 OP].

Wystąpienie z wnioskiem o wydanie opinii zabezpieczającej jest kosztowne. Wniosek podlega opłacie w wysokości 20 000 zł, którą należy wpłacić w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku [art. 119zc § 1 OP]. Opłata od wspólnego wniosku zainteresowanych ulega zwiększeniu o 5000 zł od piątego i każdego kolejnego zainteresowanego.

Kto powinien wystąpić o wydanie interpretacji indywidualnej?

Z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej powinni wystąpić podatnicy, którzy dokonują transakcji lub czynności, z którymi będą się dla nich wiązały określone korzyści podatkowe. Wszędzie tam, gdzie z podejmowanymi działaniami będzie wiązało się ryzyko zakwestionowania istoty transakcji na gruncie podatkowym opinia zabezpieczająca może stanowić dla nich zabezpieczenie przed działaniami organów podatkowych.
Wystąpienie z wnioskiem o wydanie opinii zabezpieczającej powinni rozważyć w szczególności podatnicy:

1. planujący połączenie, podział lub przekształcenie lub znajdujący się w trakcie takich procesów;
2. planujący dokapitalizowanie spółki lub podmiotu, zwłaszcza w drodze emisji akcji lub papierów wartościowych;
3. dokonujący operacji z podmiotami powiązanymi, w tym zagranicznymi;
4. realizujący inwestycje o znacznej wartości lub przystępujący do takich inwestycji.

Rozważając wystąpienie z wnioskiem należy oczywiście uwzględnić znaczny koszt uzyskania opinii. Stąd, rozwiązanie to pozostaje dedykowane podatnikom o znacznych obrotach i dokonujących plus planujących transakcje o dużej wartości.

Jak GLC może pomóc?

GLC zapewnia swoim klientom kompleksowe wsparcie w zakresie pozyskania opinii zabezpieczającej, wliczając w to przygotowanie wniosku o wydanie opinii oraz obsługę postępowania przed organem. Reprezentujemy naszych Klientów w postępowaniach sądowo-administracyjnych związanych z odmową wydania opinii zabezpieczającej.
Jeżeli chcecie Państwo zmniejszyć swoje ryzyko podatkowe i zabezpieczyć się przed skutkami prawnymi transakcji lub inwestycji – zapraszamy do kontaktu.