Stosowanie ulgi badawczo-rozwojowej (B+R) funkcjonującej na gruncie podatków dochodowych (zarówno CIT i PIT) przez podatników prowadzących działalność gospodarczą związaną z pracą twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań i ponoszącym z tego tytułu koszty kwalifikowane jest bardzo atrakcyjnym podatkowo rozwiązaniem. Jednocześnie jest ono w pewnym stopniu ograniczone.
Dzieje się tak ponieważ w przypadku gdy podatnik poniósł za rok podatkowy stratę albo wysokość dochodu podatnika jest niższa od kwoty przysługującej mu za rok podatkowy ulgi B+R do odliczenia – w całej kwocie lub w części – odlicza się ją wyłącznie do wysokości osiągniętego dochodu. Co do pozostałej reszty, to dokonuje się odliczenia w zeznaniach za kolejno następujące po sobie sześć lat podatkowych następujących bezpośrednio po roku, w którym podatnik skorzystał lub miał prawo skorzystać z odliczenia. Jak zatem widać możliwość wykorzystania ulgi B+R jest limitowana w przypadku osiągnięcia straty oraz w przypadku, w którym przysługująca podatnikowi ulga jest kwotowo większa niż osiągnięty dochód.
Na skutek wielkiej reformy prawnopodatkowej z przełomu 2021 i 2022 roku, znanej w przestrzeni publicznej jako „Polski Ład” ustawodawca wprowadził rozwiązanie pomagające podatnikom podatków dochodowych PIT i CIT posiadającym prawo do rozliczenia skumulowanej za lata ubiegłe ulgi B+R na chociaż częściowe jej skonsumowanie w inny sposób, niż kumulowanie i odliczanie w kolejnych latach podatkowych – konkretnie poprzez zastosowanie mechanizmu ulgi na innowacyjnych pracowników (odpowiednio przepisy art. 26eb ustawy o PIT i art. 18db ustawy o CIT).
Celem wprowadzenia ulgi na innowacyjnych pracowników było wsparcie przez Państwo polskich przedsiębiorców wykonujących działalność badawczo-rozwojową poprzez ułatwienie im ekspansji i poprawę ich konkurencyjności w efekcie zniesienia jednej z barier fiskalnych – ograniczenia wykorzystywania skumulowanej, nieskonsumowanej ulgi B+R. Co za tym idzie sama ulga na innowacyjnych pracowników, to niejako uzupełnienie możliwości dokonywania odliczeń z tytułu kosztów kwalifikowanych związanych z ulgą B+R.
Prowadzący działalność B+R podatnicy PIT i CIT będący płatnikami zaliczek na podatek dochodowy oraz zryczałtowanego podatku dochodowego, potrącanych należności z dochodów (przychodów) osób fizycznych osiąganych z:
mogą zostać pomniejszyć kwotę podlegających przekazaniu na rachunek urzędu skarbowego zaliczek na podatek dochodowy oraz zryczałtowanego podatku dochodowego z ww. tytułów o iloczyn kwoty nieodliczonej ulgi B+R i stawki podatku obowiązującej tego podatnika w danym roku podatkowym.
Jedyną, lecz zasadniczą różnicą pomiędzy ulgą na innowacyjnych pracowników, a ulgą B+R jest to, że pierwsza preferencja może być stosowana przez płatników do wynagrodzeń lub honorariów wypłacanych ich pracownikom lub zleceniobiorcom/wykonawcom bezpośrednio zaangażowanym w działalność badawczo-rozwojową, u których:
Zatem jeżeli np. podatnik CIT opodatkowujący swoje dochody 19% stawką podatku prowadzący od 2024 roku działalność badawczo-rozwojową za ten rok wykazał w deklaracji rocznej 20.000.000 zł dochodu, to w związku z poniesieniem kosztów kwalifikowanych w kwocie 22.000.000 zł za 2024 rok podatnik był uprawniony do odliczenia ulgi B+R jedynie do wysokości osiągniętego dochodu – mniejsza z wartości. Możliwość skonsumowania nieodliczonej ulgi B+R wcześniej niż w deklaracji za następny rok podatkowy daje mu zatem mechanizm ulgi na innowacyjnych pracowników – podatnik zatrudnia na umowie o pracę osoby fizyczne bezpośrednio zaangażowane w działalność badawczo-rozwojową, których czas pracy przeznaczony na realizację działalności badawczo-rozwojowej pozostaje w ogólnym czasie pracy w danym miesiącu na poziomie co najmniej 50%. Limit przysługującej mu ulgi na innowacyjnych pracowników wynosi 380.000 zł (iloczyn nieodliczonych od dochodu kosztów kwalifikowanych 2.000.000 zł oraz stawki podatku CIT stosowana przez podatnika w roku podatkowym 2024 19%). Innymi słowy podatnik korzystając z ulgi na innowacyjnych pracowników może pomniejszyć kwotę podlegających przekazaniu na rachunek urzędu skarbowego zaliczek na podatek dochodowy oraz zryczałtowanego podatku dochodowego pracowników wykonujących czynności badawczo-rozwojowe przez co najmniej 50% czasu ich pracy do kwoty 380.000 zł w 2025 roku.
Bardzo istotny przy kalkulowaniu przysługującej w danym roku podatkowym ulgi na innowacyjnych pracowników jest fakt, że organy podatkowe potwierdzają możliwość uwzględniania w wyliczeniu ulgi na innowacyjnych pracowników całą skumulowaną kwotę nieodliczonej w deklaracji rocznej ulgi B+R, w tym również z 6 lat ubiegłych (interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 5 maja 2023 r., nr 0114-KDIP2-1.4010.23.2023.2.MR). Z drugiej strony równie istotne jest to, że w związku ze ścisłym powiązaniem ulgi na innowacyjnych pracowników z ulgą B+R podatnik w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym stosował ulgę na innowacyjnych pracowników jest obowiązany uwzględnić kwoty pomniejszeń dokonanych z tego tytułu, pomniejszając tym samym przysługującą mu ulgę B+R z lat ubiegłych (art. 18d ust. 8 ustawy o CIT).
Ulga na innowacyjnych pracowników może być stosowana począwszy od miesiąca następującego bezpośrednio po miesiącu, w którym podatnik złożył zeznanie roczne CIT-8 z załącznikiem CIT/BR, do końca roku podatkowego, w którym zostało złożone to zeznanie.
Pozornie momenty początkowe i końcowe możliwości korzystania z ulgi na innowacyjnych pracowników w danym roku podatkowym zdają się być określone w sposób precyzyjny w przepisach ustawy o CIT i PIT – datami granicznymi są miesiąc następujący po złożeniu rocznego zeznania podatkowego zawierającego daną o nieodliczonej uldze B+R oraz zakończenie roku podatkowego, którego dotyczy to zeznanie. W praktyce interpretacyjnej organów podatkowych nawet tak proste regulacje wywołały wątpliwości interpretacyjne. Co za tym idzie:
Ustawa o CIT przewiduje wyłączenia niektórych rodzajów zaliczek podlegających przekazaniu na rachunek urzędu skarbowego spod przepisów regulujących ulgę na innowacyjnych pracowników:
Z kolei jeśli podatnik korzystający z ulgi na innowacyjnych pracowników utraci uprawnienie do jej stosowania, to będzie obowiązany do doliczenia i uregulowania kwot zaliczek poprzednio odliczonych w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym utracił to prawo.
Jestem radcą prawnym i doradcą podatkowym. Moja praktyka skupia się na szeroko pojętym doradztwie prawnym i podatkowym. Wspieram Klientów Kancelarii zarówno w ramach bieżącej obsługi prawnej w zakresie prawa cywilnego, prawa gospodarczego, prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, a także prawa podatkowego (ze szczególnym uwzględnieniem podatków dochodowych, podatku VAT oraz podatków i opłat lokalnych oraz obowiązków związanych ze schematami podatkowymi MDR), jak też w projektach związanych m.in. z reorganizacją formy prowadzenia działalności gospodarczej, rozpoczynania nowego przedsięwzięcia gospodarczego. Posiadam doświadczenie procesowe zdobyte na salach rozpraw sądów powszechnych, sądów administracyjnych oraz przed organami administracji publicznej na terytorium całej RP. Najważniejszymi zasadami są dla mnie rzetelność, uczciwość, działanie zgodne z prawem i zasadami etyki zawodowej oraz dobrymi obyczajami. W swojej pracy kieruję się dobrem Klienta, starając się lojalnie doradzić i dobrać najbardziej optymalne czasowo i ekonomicznie rozwiązanie problemu w celu ochrony jego praw.
