Kiedy sprawozdanie finansowe podlega badaniu?

Zgodnie z przepisami prawa bilansowego badaniu podlegają roczne skonsolidowane sprawozdania finansowe grup kapitałowych oraz roczne sprawozdania finansowe jednostek kontynuujących działalność, które zostały enumeratywnie określone w art. 64 ust. 1 ustawy o rachunkowości. Należą do nich m.in. banki, zakłady reasekuracji, zakłady ubezpieczeń, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe (tzw. SKOK-i), krajowe instytucje płatnicze i instytucje pieniądza elektronicznego, a także spółki akcyjne (poza spółkami będącymi na dzień bilansowy w organizacji).

Badaniu podlegają również sprawozdania finansowe spółek przejmujących i spółek nowo zawiązanych, sporządzone za rok obrotowy, w którym nastąpiło ich połączenie, a także roczne sprawozdania finansowe sporządzone zgodnie z MSR.

Ponadto obowiązkowemu badaniu swoich sprawozdań finansowych objęte zostały również pozostałe jednostki (m.in. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki komandytowe, spółki partnerskie, przedsiębiorstwa osób fizycznych) prowadzące ewidencje na podstawie ksiąg rachunkowych, które za rok poprzedzający rok obrotowy, za które sporządzane jest sprawozdanie finansowe, spełniły co najmniej dwa z poniższych warunków:

• średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób,
• suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 2.500.000 euro,
• przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 5.000.000 euro.

Przeliczenia na walutę polską dokonuje się w oparciu o średni kurs NBP z ostatniego dnia roboczego grudnia danego roku.

PRZYKŁAD:
Weryfikując obowiązek badania sprawozdania finansowego spółki z ograniczoną odpowiedzialnością za rok 2024 należy wziąć pod uwagę dane wynikające ze sprawozdania finansowego za rok 2023, a przeliczenia na walutę polską dokonać po średnim kursie NBP z dnia 29.12.2023 r., tj. 1 EUR = 4,3480 PLN (Tabela nr 251/A/NBP/2023 z dnia 2023-12-29).

Spółka za rok 2023 wykazała w sprawozdaniu finansowym dane, które przekroczyły co najmniej dwa warunki określone w ustawie o rachunkowości, w związku z czym sprawozdanie finansowe tej spółki będzie podlegało obowiązkowemu badaniu sprawozdania finansowego za rok 2024.

Oprócz prawa bilansowego obowiązek badania sprawozdania finansowego został uregulowany również w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 14b ust. 2), a także w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 9b ust. 1 pkt 2). W myśl przepisów tych ustaw obowiązek w zakresie badania sprawozdania finansowego ciąży również na jednostkach, które prowadzą księgi rachunkowe, a dla celów podatkowych wybrały bilansową metodę ustalania różnic kursowych.

CIEKAWOSTKA

9 października 2024 r. został skierowany do Sejmu projekt zmiany ustawy o rachunkowości, który przewiduje m.in. zwiększenie limitów obowiązku badania sprawozdania finansowego. Projekt zmiany ustawy przewiduje wzrost limitów dotyczący sumy aktywów bilansu, a także sumy przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych o 25%. Najnowsze limity kształtowałyby się w następujący sposób:

• średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób,
• suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 3.125.000 euro,
• przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 6.250.000 euro.