Digitising money, it’s about monetising data – trend cyfryzacji pieniędzy i monetyzacji danych zatacza coraz szersze kręgi, nie omijając także Polski. Obrót kryptowalutami (zwanymi także walutami cyfrowymi, wirtualnymi), w szczególności Bitcoinem, stanowiącym najpopularniejsze zastosowanie technologii Blockchain, budzi coraz większe kontrowersje z uwagi na brak jednoznacznej kwalifikacji prawnej w polskim ustawodawstwie.
Jedyną definicję legalną usytuowano bowiem w ustawie o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu z dnia 1 marca 2018 r., gdzie wskazuje się, że przez walutę wirtualną rozumie się cyfrowe odwzorowanie wartości, co nie rozwiązuje jednak problemu określenia charakteru prawnego kryptowalut. Niewiadoma w przedmiocie statusu prawnego pociąga zaś za sobą niepewność w kwestii opodatkowania obrotu.
Ministerstwo Finansów, w odpowiedzi na kumulujące się wątpliwości, dnia 4 kwietnia 2018 r. opublikowało oficjalne stanowisko[1] w przedmiocie skutków podatkowych obrotu kryptowalutami, jakie powstają na tle PIT, VAT i PCC. Wśród uczestników rynku walut wirtualnych zawrzało.
PIT
MF wskazało, że w rocznym zeznaniu PIT należy wykazać przychody ze sprzedaży lub zamiany kryptowalut, takich jak m.in. bitcoin, litecoin i ether.
Obrót kryptowalutami generuje przychód m.in. w przypadku:
- sprzedaży kryptowaluty [zamiany kryptowaluty na walutę tradycyjną, np. złotówki (PLN), euro (EUR), dolara amerykańskiego (USD)];
- zamiany kryptowaluty na inną kryptowalutę, na towar lub na usługę. Zamianę kryptowaluty należy traktować jako formę jej odpłatnego zbycia, analogicznie jak zamianę jakichkolwiek innych praw majątkowych, np. wierzytelności.
Problematyczny jest moment powstania przychodu. Na tle obecnej interpretacji rozpoznanie przychodu i zapłata podatku nastąpić powinna w momencie zamiany jednej kryptowaluty na drugą. Sensowniejszym rozwiązaniem wydaje się jednak opodatkowanie dopiero w chwili zamiany kryptowaluty na walutę tradycyjną, usługę czy towar, gdyż wtedy wiadomo, jaka jest wielkość przysporzenia podatnika. Przesunięcie momentu powstania przychodu pozwoliłoby zapanować nad ogromnymi wahaniami kursowymi wprowadzającymi obecnie chaos rozliczeniowy.
Dochody z obrotu kryptowalutą zakwalifikowane do:
- praw majątkowych opodatkowane są na zasadach ogólnych według skali podatkowej (18 lub 32 %);
albo
- pozarolniczej działalności gospodarczej, podlegają łączeniu z innymi dochodami z tego źródła przychodów. Wówczas, w zależności od wyboru formy opodatkowania, dochód opodatkowany zostanie na zasadach ogólnych według skali podatkowej bądź 19% stawką podatku.
W wypadku, gdy podatnik nie wykazywał dotychczas przed organami skarbowymi dochodów z obrotu kryptowalutą, możliwe jest nałożenie na niego obowiązku zapłaty zaległości podatkowej, odsetek za zwłokę oraz kary grzywny.
VAT
Działalność w zakresie kupna i sprzedaży kryptowalut podlega opodatkowaniu VAT jako odpłatne świadczenie usług. Na gruncie ustawy o VAT pojęcie prawnego środka płatniczego obejmuje także kryptowalutę.
Zatem zarówno sprzedaż, jak wymiana kryptowaluty na walutę tradycyjną i odwrotnie, jak również wymiana jednej kryptowaluty na inną, jeżeli podlega opodatkowaniu VAT, korzysta ze zwolnienia z VAT.
Przedmiotowe stanowisko jest zgodne ze stanowiskiem wyrażonym w wyroku TSUE z dnia 22 października 2015 r. (sygn. akt C-264/14).
PCC
Kontrowersyjne jest opodatkowanie każdej transakcji sprzedaży i zamiany kryptowalut podatkiem od czynności cywilnoprawnych w wysokości 1% wartości rynkowej nabywanego prawa majątkowego.
Wyłączeniu podlega umowa sprzedaży lub zamiany kryptowalut objęta podatkiem VAT – w zakresie, w jakim podlega opodatkowaniu VAT lub jeżeli przynajmniej jedna ze stron czynności jest zwolniona z VAT z tytułu dokonania tej czynności. Strony transakcji mających za przedmiot walutę cyfrową są jednak anonimowe, co po pierwsze czyni zastrzeżone wyłączenie nieweryfikowalnym, gdyż nie wiadomo czy stroną jest przedsiębiorca, po drugie uniemożliwia stwierdzenie czy miejsce wykonywania praw majątkowych lub zawarcia umowy znajduje się w Polsce (co jest konieczne do opodatkowania PCC).
CO NA TO INWESTORZY RYNKU KRYPTOWALUT?
Wobec restrykcyjnego charakteru wytycznych przedstawionych przez MF oponują traderzy, wskazując na absurdy wynikające z zaprezentowanego modelu opodatkowania kryptowalut. Konieczność złożenia osobnej deklaracji PCC przy każdorazowej transakcji doprowadzi nie tylko do obłożenia urzędów, ale i do powstania uciążliwej dla intensywnie inwestujących perspektywy opodatkowania – faktyczna wielkość podatku dla tradera wykonującego dziennie kilkadziesiąt transakcji, korzystającego z wahań kursowych może bowiem w rezultacie osiągnąć pułap kilkuset procent wartości waluty wirtualnej będącej przedmiotem transakcji.
TO NIE KONIEC
W odpowiedzi na wzburzenie adresatów komunikatu, MF 9 kwietnia br. opublikowało następujący twitt:
Informujemy, że na stronach #MF został przedstawiony aktualny stan dot. opodat. kryptowalut wynikający z aktualnie obowiązujących ustaw podatk. Nie jest to jednak docelowy sposób opodat. tej sfery. Pracujemy nad zaproponowaniem innej bardziej dogodnej formy opodat. kryptowalut[2].
Wydaje się, że z uwagi na to, że waluty cyfrowe stanowią nieokreśloną kompozycję elementów prawnorzeczowych i prawnoobligacyjnych, a w obrocie wykazują podobieństwa z obrotem akcjami czy obligacjami, regulacje w przedmiocie opodatkowania przychodów z kryptowalut także powinny zostać określone analogicznie. Zyski kapitałowe opodatkowane są liniową 19 % stawką podatkową. Czas pokaże jednak, w którą stronę pójdzie rodzime ustawodawstwo.
GLC zapewnia kompleksowe doradztwo podatkowe i prawne w kwestii obrotu kryptowalutami – zapraszamy do kontaktu pod adresem kancelaria@glc.pl.
Źródła:
[1] https://www.mf.gov.pl/ministerstwo-finansow/wiadomosci/aktualnosci/ministerstwo-finansow2/-/asset_publisher/M1vU/content/skutki-podatkowe-obrotu-kryptowalutami-w-pit-vat-i-pcc?redirect=https%3A%2F%2Fwww.mf.gov.pl%2Fministerstwo-finansow%2Fwiadomosci%2Faktualnosci%2Fministerstwo-finansow2%3Fp_p_id%3D101_INSTANCE_M1vU%26p_p_lifecycle%3D0%26p_p_state%3Dnormal%26p_p_mode%3Dview%26p_p_col_id%3Dcolumn-2%26p_p_col_count%3D1#p_p_id_101_INSTANCE_M1vU_, dostęp: 12.04.2018 r.
[2] https://twitter.com/MF_GOV_PL/status/983348105146982402?s=20, dostęp: 12.04.2018 r.
Masz pytania dotyczące rachunkowości lub prawa podatkowego? i skontaktuj się z nami
Potrzebujesz pomocy prawnej?Wypełnij formularz kontaktowy
