Zgodnie z prawomocnym wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 kwietnia 2016 roku (II FSK 462/14) stosowanie wnioskowania per analogiam do rozwiązań normatywnych z innej ustawy niż mająca zastosowanie bezpośrednio do skutków tego samego lub podobnego zdarzenia w prawie podatkowym jest dopuszczalna wyjątkowo, w ściśle określonych sytuacjach.
Zastosowane analogii jest możliwe, gdy wypełnienie luki jest korzystne dla podatnika, racjonalne ze względów ekonomicznych, nie naruszy istoty obowiązku podatkowego i jest zgodne z konstytucyjnymi zasadami sprawiedliwości i równości.
Przedwojennej spółce reaktywowanej w 1998 roku Urząd Skarbowy zarzucił zawyżenie kosztów uzyskania przychodu z tytułu zbycia nieruchomości nabytej przed II Wojną Światową, a odzyskanej w latach dziewięćdziesiątych. Spółka na dzień odzyskania nieruchomości nie posiadała majątku trwałego, a odzyskaną część wprowadzono do ksiąg rachunkowych w wartości wynikającej z operatu szacunkowego stanowiącego wycenę nieruchomości powiększoną o koszty sporządzenia operatu szacunkowego. W 2006 roku sprzedano grunty i zaliczono ich wartość do kosztów uzyskania przychodu.
Zadaniem spółki w ustawie o CIT istnieje luka w zasadach określania ceny nabycia środków trwałych nabytych przed dniem założenia ewidencji, co uniemożliwia rozpoznanie kosztów z tytułu zbycia nieruchomości nabytej przed wojną do której można zastosować w drodze analogii art. 22g ust. 8 ustawy o PIT, który pozwala na uzyskanie kompletnej regulacji prawnej w wyżej opisanej sytuacji (wykorzystanie wyceny rzeczoznawcy w celu ustalenia wartości początkowej środka trwałego, wobec braku możliwości ustalenia ceny nabycia).
Zgodnie ze stanowiskiem NSA w sprawie nie ma podstaw uzasadniających zastosowanie uregulowania z ustawy o PIT w drodze analogii. Co prawda orzecznictwo dopuszcza taką możliwość, ale tylko wyjątkowo, w celu wypełnienia oczywistej luki legislacyjnej, gdy służy realizacji konstytucyjnych zasad równości i sprawiedliwości, jest uzasadniona ze względów ekonomicznych i nie narusza istoty obowiązku podatkowego.
Jednocześnie Sąd stwierdził, że urzędnicy mieli prawo do weryfikacji określonych wartości w drodze oszacowania podstawy opodatkowania jeżeli brak jest ksiąg lub innych danych niezbędnych do jej określenia, a także gdy dane wynikające z ksiąg podatkowych nie pozwalają na określenie podstawy opodatkowania, zgodnie z art. 23 § 1 Ordynacji podatkowej.
Masz pytania dotyczące rachunkowości lub prawa podatkowego?
Potrzebujesz pomocy prawnej?
Wypełnij formularz kontaktowy
i skontaktuj się z nami
